Maria è “socia” nel Mistero Pasquale e “ministra” nella Chiesa.

Non è legata ministerialmente alla Cena Pasquale ma alla Pentecoste che segna il passaggio per il nuovo popolo di Dio dalla Prima alla Seconda e definitiva Alleanza.

Finalmente e correttamente dal 2018, il giorno dopo la Pentecoste, si celebra Maria “Madre della Chiesa”, grazie a Papa Francesco.

Si poteva costruire un formulario liturgico apposito, ma per ora va bene così.

Può essere questo un “locus” della ministerialità femminile: come si arriva a Cristo attraverso Maria così si arriva al Vangelo attraverso la Donna e le donne, capaci di stare ai piedi della Croce?

Se Maria è “figura prototipa della chiesa ministeriale e carismatica, in quanto in lei coincidono servizio e carisma, ministero e santità”, perché applicare questo principio solo agli uomini e non alle donne, dato che Maria è pienamente donna?

Il nome è sempre Maria ma i piedi che volano al sepolcro alla ricerca della “sua speranza” sono di un’altra donna.

Victimæ paschali laudes immolent Christiani.

Agnus redemit oves: Christus innocens Patri reconciliavit peccatores.

Mors et Vita duello conflixere mirando: Dux Vitæ mortuus, regnat vivus.

Dic nobis, Maria, quid vidisti in via?

Sepulcrum Christi viventis, et gloriam vidi resurgentis,

angelicos testes, sudarium et vestes.

Surrexit Christus spes mea: præcedet suos in Galilaeam.

Scimus Christum surrexisse a mortuis vere: Tu nobis, victor Rex, miserere.

Amen. Alleluia.

Dall'arresto di Gesù fino alla Pentecoste la presenza femminile è viva, dialogante con il Messia mettendone in risalto aspetti peculiari sia come uomo che come Dio.

Le donne hanno osato dove i discepoli sono fuggiti. Hanno persistito nella sua sequela. Sono rimaste in quell’amore più forte della paura della morte

(riflessione e presentazione di Antonella Anghinoni e Silvia Franceschini)

Maria nella tradizione della Chiesa è Ministra e Socia: “Legem credendi statuat lex orandi”

Presento ora una serie di testi per chi volesse rifletterci.

Dalla “Collectio missarum de Beata Maria Virgine”

Ministra

Vere Dignum Quia per beatae Virginis ministerium ad fidem Evangelii cunctas attrahis familias populorum: pastores enim, Ecclesiae ex Israel primitiae, tua claritate circumfusi et angelicis vocibus moniti, Christum Salvatorem agnoscunt. Sed et magi, Ecclesiae ex Gentibus prima virgulta, gratia tua impulsi, stella coruscante praevia, pauperem ingrediuntur domum, ubi, Puerum cum Matre inventum Deum adorant, Regem proclamant, Redemptorem fatentur. Per quem maiestatem tuam adorat exercitus Angelorum, ante conspectum tuum in aeternitate laetantium.

Vere Dignum Haec est Virgo Filia Sion, quae legem adimplens, in templo tibi sistit Filium, gloriam plebis tuae Israel et lumen omnium gentium. Haec est Virgo, salvificae dispensationis ministra, quae tibi Agnum immaculatum offert, in ara crucis pro nostra immolandum salute. Haec est Virgo Mater, gaudens de Prole benedicta, dolens de Senis prophetia, exsultans de populo tuo occurrente Salvatori. Sic, Domine, te disponente, Filium et Matrem unus sociat amor, unus iungit dolor unaque tibi placendi movet voluntas.

Vere Dignum Quia in beata Virgine tibi singulariter complacuisti: illa enim, salvificam voluntatem tuam complectens, operi Filii tui totaliter se devovit, mysterio redemptionis fideliter inserviens; unde eam, quae multum Christo ministravit, multum honorificasti; et quae humilem ancillam tuam se dixit, eam gloriosam apud Filium tuum exaltasti reginam, ubi, pietatis ministra, pro nobis intercedit benigna.

Vere Dignum Haec est regina clemens, quae misericordiam tuam singulariter experta, omnes ad eam confugientes recipit, ac de tribulatione clamantes exaudit. Haec est mater misericordiae, ad preces filiorum semper inclinata, ut eis indulgentiam obtineat et veniam impetret peccatorum. Haec est ministra pietatis, quae Filium tuum pro nobis indesinenter exorat, ut sua gratia nostram ditet paupertatem, sua virtute nostram roboret infirmitatem.

Vere Dignum Quia, ex tua providenti dispensatione, beata Virgo Maria, Sancto obumbrante Spiritu, mundi genuit Salvatorem. In Cana Galilaeae pro sponsis Filium rogavit, qui initium fecit signorum: unda rubescit, laetantur convivae atque in Magistrum credunt discipuli. Et nunc, regina sedens ad dexteram Filii, cunctis Ecclesiae necessitatibus succurrit, atque unicuique nostrum, quos Christus Iesus a cruce illi commendavit, ministra pietatis adest ac provida mater.

Vere Dignum Qui mirabili providentique consilio, beatam Virginem in opere salutis humanae Filio tuo tam arcta societate iunxisti, ut in humilitate cunarum ei amantissima mater adesset et iuxta crucem staret fidelis socia passionis; ad supernam autem civitatem evecta advocata nostra fieret ac redemptionis ministra. Unde de fratribus Filii sui in necessitate versantibus semper curat caritate materna, ut, omnis captivitatis fractis compedibus, plena corporis et animi libertate fruantur.

Vere Dignum Quem, verum Deum et hominem verum, unum inter te et homines constituisti mediatorem, semper vivum ad interpellandum pro nobis. Sed tuae bonitatis consilio statuisti ut beata Virgo Maria, Redemptoris mater et socia, munus in Ecclesia exerceret maternum: intercessionis et veniae, impetrationis et gratiae, reconciliationis et pacis. Quae maternae caritatis dispensatio tota ex unica Christi mediatione pendet totamque ex illa haurit virtutem. Unde fideles, in angustiis et periculis versantes, ad beatam Virginem fidentes confugiunt, quam matrem misericordiae invocant et gratiae ministram.

Socia

Collecta Deus, qui ad humanam substantiam diabolica fraude deceptam mirabiliter reparandam Filio tuo patienti compatientem Matrem sociasti, da populis tuis, ut vetustatem deponant peccato contractam et novitatem induant restauratione promeritam.

Vere Dignum Tu enim, ad humanam sobolem sapienti consilio reformandam novam Evam iuxta crucem novi Adami astare voluisti: ut quae, divino fecundante Spiritu, facta erat mater, novo tuae pietatis dono fieret socia passionis; et quae dolores Filium generando non senserat, nos tibi regenerando gravissimos sustineret.

Vere Dignum Quia beatam Virginem Mariam Christo, novi foederis auctori, matrem et sociam dedisti eamque novi populi tui primitias effecisti. Ipsa enim, concepta sine macula, et gratiae cumulata muneribus, vere est mulier nova, novae legis prima discipula: mulier laeta in tuo servitio, docilis Sancti Spiritus voci, verbi tuo custos sollicita; mulier propter fidem beata, in Prole benedicta, inter humiles exaltata; mulier in tribulatione fortis, fidelis iuxta crucem Nati, in exitu gloriosa.

Collecta Deus, qui beatam Virginem, humilem ancillam tuam, misericordi redemptionis consilio, Christi matrem et sociam statuisti, tribue nobis ut, eam assidue spectantes, tibi plenam exhibeamus servitutem et pro hominum salute vigiles impendamus curas.

Super Oblata Suscipe, Domine, oblationes nostras et in mysterium salutis converte, cuius virtute, et caritate Virginis Mariae, Ecclesiae Matris, inflammemur et operi redemptionis cum ea arctius sociari mereamur.

Vere Dignum Qui Ecclesiae tuae in beatam Virginem Mariam materni muneris et futurae gloriae purissimam dedisti imaginem: virginem fidei integritate conspicuam; sponsam indissolubili amoris vinculo Christo coniunctam atque illius sociatam passioni; matrem Sancti Spiritus obumbratione fecundam, de cunctorum hominum salute sollicitam; reginam virtutum ornatam monilibus, sole amictam et stellis coronatam, gloriae Domini sui in aeternum consortem.

Collecta Deus, qui arcano providentiae consilio, beatam Virginem Mariam gratiae Auctorem proferre voluisti eique in humanae redemptionis mysterio sociam dedisti, praesta supplicibus tuis ut ipsa et gratiarum copiam nobis obtineat et ad portum salutis nos perducat aeternae.

Vere Dignum Quae mysterio Christi tui intime sociata, filios tibi cum Ecclesia generare non desinit, quos ad perfectam caritatem persequendam, urget amore, attrahit exemplis. Ipsa enim vitae evangelicae exstitit imago, quam supplices intuentes, discimus eius mente te super omnia diligere, eius spiritu Verbum tuum iugiter contemplari, eius corde fratribus deservire.

Vere Dignum Qui beatissimam Virginem Mariam Sancti Spiritus donis abundanter replevisti ut digna fieret mater et socia Redemptoris. Quibus instructa muneribus, voluntatem tuam iugiter exquisivit ac fideliter adimplevit, tuam misericordiam iucunde magnificavit atque intime adhaesit tuae pietatis consilio omnia in Christo instaurandi.